Οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι πρωτοπαθείς καλοήθεις ή κακοήθεις ή μεταστατικοί. Οι καλοήθεις πρωτοπαθείς όγκοι συνήθως αναπτύσσονται αργά και δεν συνιστούν άμεσο κίνδυνο για την υγεία του ασθενούς ενώ οι πρωτοπαθείς κακοήθεις όγκοι αναπτύσσονται γρήγορα και αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα είναι απειλητικοί για τη ζωή. Αναλόγως της θέσης τους διακρίνονται σε εξωσκληρίδιους όγκους οι οποίοι είναι οι συχνότεροι και προσβάλλουν τους σπονδύλους και τον επισκληρίδιο, ενδοσκληρίδιους εξωμυελικούς όγκους, οι οποίοι αναπτύσσονται στην αραχνοειδή μεμβράνη του νωτιαίου μυελού (μηνιγγιώματα), στις ρίζες νεύρων που εξέρχονται από το νωτιαίο μυελό (νευρίνωμα και νευροϊνώματα), ή κατά μήκος του τελικού νηματίου (επενδυμώματα) και ενδομυελικούς όγκους οι οποίοι προέρχονται από τα κύτταρα της γλοίας του νωτιαίου μυελού (αιμαγγειοβλάστωμα, αστροκύττωμα, επενδύμωμα). Τα λεμφώματα μπορούν να παρουσιαστούν σε όλα τις ανατομικές θέσεις της σπονδυλικής στήλης. Τα συμπτώματα ενός όγκου της σπονδυλικής στήλης ποικίλουν αναλόγως του τύπου, του μεγέθους και της θέσης του. Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι η μυϊκή αδυναμία, η δυσχέρεια βάδισης και ισορροπίας, η μειωμένη αισθητική ευαισθησία, η απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου και οι αλλαγές στη μορφολογία της σπονδυλικής στήλης.
Τυπικοί πρωτοπαθείς όγκοι είναι:
- Μηνιγγίωμα
- Χόρδωμα
- Πλασμοκύττωμα
- Οστεοειδές οστέωμα
- Γιγαντοκυτταρικός όγκος (οστεοκλάστωμα)
- Ανευρυσματική οστική κύστη
- Χονδροσάρκωμα, οστεοχόνδρωμα
- Σπονδυλικό αιμαγγείωμα
- Πολλαπλό μυέλωμα
Οι μεταστατικοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης προέρχονται από πρωτογενείς όγκους σε άλλα όργανα όπως πνεύμονας, μαστός, στόμαχος, έντερο, προστάτης ή δέρμα. Είναι οι τρίτες συχνότερες μεταστάσεις μετά τον πνεύμονα και το ήπαρ και οι πιο συχνοί όγκοι της σπονδυλικής στήλης. Στις περιπτώσεις κακοηθών πρωτοπαθών ή μεταστατικών όγκων η χειρουργική αφαίρεση τους και η αποκατάσταση των βλαβών που ενδεχομένως έχουν προκαλέσει είναι απαραίτητη. Η χειρουργική προσέγγιση αλλά και το πρωτόκολλο ακτινοθεραπειών ή/και χημειοθεραπειών για κάθε ασθενή καθορίζεται από διεπιστημονική ομάδα που περιλαμβάνει νευροχειρουργό, ογκολόγο και ακτινοθεραπευτή με βάση τον τύπο, τον βαθμό και τη θέση του όγκου. Σε κάθε περίπτωση οι σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές σπονδυλικής στήλης επιτρέπουν την αφαίρεση όγκων με μεγάλη ακρίβεια και την ελάχιστη δυνατή καταπόνηση του ασθενή. Η χειρουργική επέμβαση γίνεται κατόπιν των απαραίτητων απεικονιστικών εξετάσεων και βιοψιών ενώ στη περίπτωση βλαβών της σπονδυλικής στήλης κατά την επέμβαση αφαίρεσης του όγκου γίνεται και αποκατάσταση με σπονδυλοδεσία και σπονδυλοπλαστική.